Luật gia Trần Công Trục: Ý chí của Nhà nước và Nhân dân Việt Nam không bao giờ mất

Đảo Trường Sa lớn Ảnh: Hoàng Long P V: Thưa ông, ngày hôm nay chúng ta sẽ nhắc và sẽ xoành xoạch nhắc: Hoàng Sa mãi mãi là của Việt Nam… Luật gia Trần Công Trục Ảnh: Quốc Anh Luật gia Trần Công Trục: Chúng ta đều biết quần đảo Hoàng Sa đã bị Trung Quốc xâm lăng từ năm 1974. Nhưng đây là cương vực của Việt Nam. Chúng ta xoành xoạch và sẽ mãi mãi khẳng định: Nhà nước Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong lịch sử đã chiếm hữu và thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Điều đó được thực hành liên tiếp, rõ ràng và hòa bình, hoàn toàn đúng nguyên tắc pháp luật quốc tế. Quyền chủ quyền ấy do nhiều đời người Việt Nam xác lập và giữ giàng. Máu xương của sao người Việt Nam đã đổ xuống và chúng ta không bao giờ quên điều ấy! - Việc xác lập chủ quyền và bảo vệ Hoàng Sa là một quá trình tranh đấu liên tục qua nhiều thời kỳ lịch sử. Chúng ta không bao giờ quên công lao của những người đã ngã xuống bảo vệ biên thuỳ bờ cõi nước ta. Từ những đội hùng binh của triều đình xưa kia, tới những người lính trong trận hải chiến 1974…Công lao của họ, người dân Việt Nam không bao giờ quên được. Dư luận hiện giờ quan tâm đến trận hải chiến Hoàng Sa 1974 theo những quan điểm khác nhau. Vậy theo ông, cần có sự tuyên truyền thế nào để tránh những diễn dịch, lợi dụng sự việc này gây rối loạn thông báo và gây nên những bất lợi không đáng có trong chính sách ngoại giao, trong nội bộ xã hội? - Qua theo dõi tôi thấy, dư luận đã có những quan tâm tới những gì đã diễn ra trong lịch sử liên can đến cuộc hải chiến này. Theo tôi nghĩ, phải đẩy mạnh hơn nữa việc tuyên truyền để trước nhất mỗi người dân Việt Nam phải hiểu rõ. Ở đây tôi muốn nhấn mạnh là phải có những nhận thức đúng đắn. Chúng ta trân trọng việc biểu hiện tinh thần yêu nước của nhân dân, nhưng cách biểu thị bằng những cuộc biểu tình mà trên mạng tôi thấy nhiều người kêu gọi nhau, về mặt pháp lý không đem lại hiệu quả gì. Nếu biểu tình mà đem lại chủ quyền thì các nước khác cũng đã làm rồi. Người Trung Quốc cũng sẽ làm. Tôi không phủ nhận lòng yêu nước của mọi người, với mĩ ý của quần chúng. # Trong việc chiến đấu đòi lại chủ quyền. Chúng ta trân trọng điều đó nhưng nên nhớ rằng, vấn đề quan trọng về mặt pháp lý là từ phía các cơ quan quốc gia mô tả bằng những văn bản pháp lý, bằng tiếng nói chính thức từ cơ quan quyền lực Nhà nước. Ngôn ngữ chính thức của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ Việt Nam mới diễn đạt những hành động bảo đảm cho ý chí của nhân dân Việt Nam. Phải thực thụ tìm ra các chứng cớ pháp lý chứ không phải hô khẩu hiệu chung chung. Vậy theo ông, trong thực tiễn giờ, bước đi của chúng ta là gì để có thể thực thi chủ quyền của chúng ta tại Hoàng Sa? - Đó là câu hỏi đặt ra với rất nhiều băn khoăn. Bởi chúng ta vẫn nói Hoàng Sa là của Việt Nam, nhưng trong thực tiễn phía Trung Quốc đã cắm chốt một cách phạm pháp ở đó kể từ năm 1974. Theo tôi, vấn đề đầu tiên nên làm là phải công bố công khai các sự kiện có liên tưởng đến việc Trung Quốc đã từng bước dùng lực lượng vũ trang để xâm chiếm quần đảo Hoàng Sa của chúng ta trong lịch sử. Đấy là những sự kiện ta phải ban bố công khai cho người dân trong nước, cũng như dư luận quốc tế biết được những hành động sai trái của Trung Quốc. Việc chúng ta nhắc lại sự kiện này, làm rõ nó về mặt pháp lý cũng có giá trị rất lớn. Vày lúc bấy giờ chính quyền Việt Nam Cộng hòa là chủ thể trong quan hệ quốc tế theo hiệp nghị Genève vốn có quyền quản lý 2 quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, việc họ thực thi việc bảo vệ chủ quyền trong trận hải chiến 1974 cũng là một cơ sở pháp lý quan yếu trên thực tế mà chúng ta chẳng thể để quên lãng. Đúng là trên thực tiễn Trung Quốc đã lợi dụng cơ hội dùng quân sự để chiếm. Nhưng họ chiếm về mặt vật chất chứ về mặt ý thức, ý chí của Nhà nước và nhân dân Việt Nam không bao giờ mất. Hoàng Sa mãi mãi là của Việt Nam. Bởi thế chúng ta phải tiếp chuyện đấu tranh trên bình diện pháp lý. Mà trên bình diện pháp lý, chúng ta có đầy đủ bằng chứng, thưa ông? - Trong pháp luật quốc tế, để bảo vệ chủ quyền bờ cõi nhà nước, có hai nhân tố rất quan yếu: Đó là nguyên tố vật chất và ý thức. Nếu để mất cả hai nguyên tố đó thì coi như chúng ta bỏ rơi hoặc thừa nhận cho kẻ khác quyền làm chủ. Như vậy, khi Hoàng Sa đã bị chiếm về mặt vật chất thì về mặt ý thức, ý chí khẳng định chủ quyền của Nhà nước phải không bao giờ mất. Nhà nước Việt Nam (phê duyệt phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam) trong nhiều năm qua luôn luôn phản đối bất kỳ động thái nào của Trung Quốc liên tưởng đến việc xâm hại chủ quyền Việt Nam, chính là để biểu hiện ý chí của người Việt Nam. Điều đó rất quan yếu, thậm chí chúng ta phải làm mạnh mẽ hơn. Không chỉ là những công hàm ngoại giao, tuyên bố ngoại giao mà chúng ta phải gửi tiếng nói đó, ý chí đó lên các tổ chức quốc tế như liên hiệp quốc, các cơ quan quốc tế khác có can hệ. Tôi nghĩ, chúng ta có đầy đủ điều kiện khẳng định với quốc tế rằng chúng ta không bao giờ từ chủ quyền đối với Hoàng Sa. Trở lại với câu hỏi đặt ra ở trên, làm thế nào để quần chúng. # Việt Nam được thực thi chủ quyền của mình ở Hoàng Sa, thưa ông? - Chúng ta giải quyết vấn đề Hoàng Sa thế nào theo tôi cực kỳ khó khăn. Chúng ta không thể và không nên giải quyết bằng các xung đột quân sự. Vày chính thế giới cũng sẽ không nhất trí nếu các bên để xảy ra xung đột. Theo tôi, phải tụ họp giải quyết bằng các biện pháp hòa bình. Ví dụ như thương thảo, dùng các biện pháp cơ săng phán quốc tế, các tổ chức quốc tế để xử lý. Đương nhiên mỗi cái đó có điều kiện thủ tục phức tạp. Chúng ta cần phải chuẩn bị hồ sơ pháp lý để đưa lên tòa án quốc tế với những bằng cớ cụ thể. Tôi nhấn mạnh phải là những chứng cứ có giá trị pháp lý. Bởi nhiều khi dư luận nhầm tưởng, hay tin vào những cái mơ hồ. Vì vậy căn bản vẫn phải hướng vào việc xác lập một ý kiến về mặt pháp lý, hồ sơ pháp lý có hệ trọng để chứng minh và bảo vệ cho bằng được nếu ngồi đàm phán với nhau và đưa ra các cơ áo quan phán quốc tế. Muốn như vậy phải có sự nghiên cứu, có sự tập kết các chuyên gia nghiên cứu một cách cặn kẽ. Trước mắt, chúng ta phải có chỉ dẫn cho dư luận truyền thông một cách đúng đắn. Nhiều thông tin tôi thấy giờ còn "sạn” lắm. Trên cơ sở đó lập ra hồ sơ, chỗ nào còn thiếu chưa đầy đủ thì phải bổ sung. Cần tập hợp lực lượng trong, ngoài nước để tập kết làm. Muốn thắng lợi trong quá trình thương thuyết cũng như giải quyết phê duyệt hòa bình, công tác chuẩn bị hồ sơ pháp lý cũng như con người có trình độ là hết sức quan yếu. Phải nhớ rằng Hoàng Sa, Trường Sa có những mối liên hệ với nhau. Ngoài vấn đề đương đầu ngoại giao pháp lý, tuyên truyền trên các chiến trường mà vừa rồi chúng ta đã có những nạm rất lớn khi đưa các sự kiện này ra để quần chúng hiểu, phải đưa ra nhiều căn cứ nữa. Việc rút cuộc là phải làm trực tính, đừng bị động đến lúc nào sự kiện xảy ra kiểu như Trung Quốc có hành động gì hệ trọng thì truyền thông lại ào ào đổ vào. Cần làm bài bản, có lộ trình ngay nghiên cứu, đưa ra chuyện gì phải cực kỳ kiên cố và có sự thống nhất chứ không thì mỗi người một phách. Nhất là hội tụ sức mạnh trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài, cả bạn bè quốc tế. Trân trọng cảm ơn ông! Chúng ta đều biết quần đảo Hoàng Sa đã bị Trung Quốc xâm lược từ năm 1974. Nhưng đây là bờ cõi của Việt Nam. Chúng ta xoành xoạch và sẽ mãi mãi khẳng định: Nhà nước Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong lịch sử đã chiếm hữu và thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Điều đó được thực hành liên tục, rõ ràng và hòa bình, hoàn toàn đúng nguyên tắc luật pháp quốc tế. CT - Thu Hương (thực hành)