Lầu Năm Góc lập chiến thuật răn đe Trung Quốc trên biển Đông

Ảnh:Lính thủy đánh bộ Mỹ chờ trên tàu đổ bộ, chờ nhận lệnh hành binh trên biển Đông, khi cùng Philippines tập trận chung hồi cuối tháng 6.2014. Các chiến thuật mới gồm việc Mỹ tăng cường sử dụng tàu bay do thám và hoạt động quân sự gần các vùng tranh chấp. Sự thay đổi chiến thuật này vào lúc TQ thực hành hàng loạt cuộc xâm nhập "cấp thấp", nhằm làm thay đổi hiện trạng biển Đông, một trong những tuyến hàng hải quan trọng của kinh tế thế giới. Nhưng thử thách lớn nhất đối với quân đội Mỹ là tìm ra các chiến thuật nhằm ngăn chặn các "nước đi nhỏ" của TQ, mà không làm leo thang cuộc tranh chấp thành một cuộc chiến tranh. Hằng năm, có 5.300 tỉ USD hàng hóa được vận chuyển bằng tàu bè vượt biển Đông. Một minh họa rõ nét cho các chiến thuật mới là Mỹ điều máy bay thám thính P-8A bay trên không phận bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, hồi tháng 3.2014. Khi ấy, các tàu TQ đang có mặt ở đó nhằm ngăn chặn tàu của Philippines cung cấp lương thực cho lính tráng nước này đang đồn trú trên chiếc tàu chiến BRP Sierra Madre bị mắc cạn từ năm 1999, mà Philippines dùng để đánh dấu chủ quyền. Trước đây, Mỹ vẫn duy trì hoạt động của các phi cơ trinh sát trong khu vực, nhưng sự xuất hiện của đời máy bay đời mới P-8A cho thấy Lầu Năm Góc quyết định đẩy mạnh hoạt động trinh sát viên tại các vùng tranh chấp. Những chiếc máy bay của Mỹ đã bay với độ cao thấp để bảo đảm tàu TQ trông thấy. Một cựu quan chức giấu tên của Lầu Năm Góc biết Diet chuot việc, nói: “Thông điệp của hoạt động bay thấp này là: “chúng tôi biết các anh đang làm gì, hành động của các anh sẽ gây hậu quả và chúng tôi có khả năng và ý chí, và chúng tôi đang có mặt đây”. Việc Mỹ đưa tàu bay trinh sát viên đến gần khu vực tranh chấp ở biển Đông có thể đi kèm ý chí sẵn sàng công khai các hình ảnh hay video về hoạt động trên biển của tàu TQ. Một số quan chức Mỹ cho rằng, TQ có thể “phải nghĩ lại” nếu hình ảnh các tàu của họ vây ép, doạ ngư dân Việt Nam hoặc người đánh cá Philippines bị đăng tải rộng rãi. Bộ chỉ huy thăng bình Dương của quân đội Mỹ ở Hawaii cũng nhận được đề nghị cùng điều phối phát triển hệ thống chia sẻ thông báo hàng hải, vốn sẽ cho phép chính phủ các nước phía tây yên bình Dương biết thông báo chi tiết về vị trí của tàu thuyền trong khu vực. Nhiều nước cho biết họ bị bất thần trước sự xuất hiện bất thần của tàu TQ. Mỹ đã cung cấp các phương tiện radar được nâng cấp cho Philippines, Nhật Bản và một số nước trong khu vực, cùng những hệ thống theo dõi khác, và hiện tìm cách xây dựng các thông tin này thành một mạng lưới san sẻ thông tin có quy mô lớn hơn trong toàn khu vực. Bên cạnh đó, Lầu Năm Góc có kế hoạch điều phi đội B-52 và gửi tàu hải quân đến gần các khu vực đang tranh chấp để khoa trương lực lượng một cách có tính hạnh, khi TQ đã công bố Vùng nhận mặt phòng không (ADIZ). Cũng ứng phó trước động thái ngày một tai ngược hơn của TQ tại biển Đông, Mỹ cũng lên kế hoạch triển khai lực lượng tuần duyên và hộ vệ tàu cá, ngư gia của các nước trong khu vực trở lại những vùng biển mà họ đã bị Bắc Kinh dùng vũ lực trục xuất một cách bất hợp pháp. Những kế hoạch răn đe này được các quan chức Mỹ cân nhắc một phần, cũng vì thất vọng trước điều được họ xem là sự bất tín của TQ trong vụ tranh chấp bãi cạn Scarborough ở biển Đông. Hồi tháng 6.2012, các quan chức cấp cao Mỹ - Trung họp tại bang Virginia để bàn bạc về vụ đối đọc thêm đầu bao tay giữa tàu hải quân TQ với tàu cá Philippines trong suốt 2 tháng. Sau đó, các quan chức Mỹ tin rằng họ đã đạt được thỏa thuận để hai bên đều rút tàu khỏi Scarborough. Kết quả là một tuần sau, tàu Philippines quay về cảng, nhưng phía TQ vẫn tiếp bám trụ tại đó cho đến nay và khẳng định không hề có thỏa thuận nào như vậy. “Rõ ràng là những cố của chúng tôi đã dùng đến để ngăn chặn TQ tại biển Đông là không hiệu quả”, một quan chức cao cấp của Mỹ nói. Các quan chức Mỹ cho rằng những chiến thuật mới được dùng để ngăn chặn TQ, chứ không gây ra đối đầu trên biển. Nó gồm việc Mỹ có thể triển khai lực lượng tuần duyên của nước này đến biển Đông nhằm chống lại các hoạt động của các tàu dân sự TQ. Bên cạnh đó, sẽ dùng các lực lượng do Mỹ dẫn đầu để hộ tống tàu các của Philippines và các nước khác trong khu vực mà họ bị tàu TQ đuổi bắt. Năm 2010, chính phủ Tổng thống Mỹ Barack Obama đã tuyên bố biển Đông là “một quyền lợi quốc gia” của Mỹ. Bonnie Glaser, chuyên gia về châu Á thuộc Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế của Mỹ, cho rằng việc khai triển tàu bay do thám ở biển Đông cho thấy Mỹ đang có mối quan tâm về một giải pháp hòa bình cho những tranh chấp và phản đối sự ngược ngạo của TQ ở biển Đông. Nhưng bà nói thêm: “Tôi nghi ngờ việc các chuyến bay này sẽ ngăn chặn được hành vi của TQ”. Trần Trí(theo Financial Times)